Mevduat Faiz Getirisi Hesaplama

Faiz, bir miktar paranın belli bir süre kullanılması karşığılında ödenen ücret veya (paranın asıl sahibi için) elde edilen gelirdir. Faize konu olan paraya ise anapara denir. Faiz tutarı anaparanın yüzdesi şeklinde hesaplanır. Örneğin 10.000,00 TL'ye 1 aylığına %3 faiz alınması demek, 10.000,00 TL'nin bir ay kullanıması karşılığında faiz olarak anaparadan hariç olarak 300,00 TL ödeneceği (faiz oluşacağı / tahakkuk edeceği) anlamına gelir.

Basit faiz, belli bir paranın belli bir dönem kullandırılması sonucu elde edilen normal faizi ifade eder. Basit faiz;

Faiz Tutarı = Anapara x Faiz Oranı x Birim Süre

Örneğin 10.000,00 TL'nin aylık %2 faiz oranıyla 3 ay süreyle getireceği faiz tutarı;

10.000,00 x 0,02 x 3 = 600,00 TL

Hesabı ayrı ayrı yapacak olursak;

1. ay faizi = 10.000,00 x 0.03 = 200,00 TL
2. ay faizi = 10.000,00 x 0.03 = 200,00 TL
3. ay faizi = 10.000,00 x 0.03 = 200,00 TL
                                ---------
                   Toplam faiz = 600,00 TL

Bileşik faiz, bir birim dönemde elde edilen anapara ve faiz toplamının sonraki birim dönemlerde hesaba anapara olarak katılarak bu yeni tutar üzerinden faiz hesaplanmasıdır. Bu şekilde birinci dönemden sonra faize de faiz ödenmektedir.

Örneğin 10.000,00 TL'nin aylık %2 faiz oranıyla 3 ay süreyle getireceği faiz tutarı;

Dönem   Anapara    Faiz Tutarı  Faiz + Anapara
-----   ---------  -----------  --------------
1. ay   10.000,00  200,00       10.200,00
2. ay   10.200,00  204,00       10.404,00
3. ay   10.404,00  208,08       10.612,08
    

Bu bileşik faiz örneğini üstteki basit faiz örneği ile karşılaştırırsak, aynı faiz oranı ve sürede kullanılan anaparanın bileşik faizde toplam olarak daha fazla faiz getirdiği görülür.

Formülü;

Faiz Tutarı = (Anapara x (1 + (Dönem Sayısı x Faiz Oranı)) - Anapara

Nominal faiz, paranın değer kaybı dikkate alınmadan hesaplanan faizdir.

Reel faiz, paranın değer kaybı çıkarıldıktan sonra elde edilen faizdir.

Örneğin; 10.000,00 TL anapara, %10 faizle 1 yıllığına faize yatırılıyorsa dönem sonunda elde edeceği faiz tutarı 1.000,00 TL'dir.

Ancak aynı dönemde enflasyon oranı %5 ise hem anapara, hem de elde edilecek faiz tutarı (1.000,00 TL) %5 değer kaybetmiş demektir.

Reel faiz formülü şu şekildedir;

Reel faiz = (1 + 0,10) / (1 + 0,05) - 1 = 0,0476 ==> %4,76